Tatiana Kolesnychenko. 22.07.2020 07:55. Zosia ma 14 lat. Nastolatka miała udar mózgu (Today) Kiedy zasłabła i osunęła się na ziemię, zażartowała do przyjaciół, że ma udar. Wtedy 14-latka nie miała pojęcia, że jej diagnozę potwierdzą lekarze. Teraz Zosia Wasylewski jest po kilku poważnych zabiegach i operacji serca. Może to być szybki spacer, bieganie, nordic-walking, pływanie, gimnastyka, czy dowolny sport, który sprawia przyjemność. 5. Odstaw alkohol i papierosy. Są liczne badania, które potwierdzają, że w przypadku nadużywania alkoholu ryzyko udaru niedokrwiennego i krwotocznego rośnie nawet kilkukrotnie. Pierwszym skojarzeniem, które przychodzi nam do głowy, kiedy słyszymy słowo „udar”, jest udar słoneczny – jednak to nie on jest tematem tego artykułu. Jest nim dużo niebezpieczniejszy dla zdrowia udar mózgu. Przeciętny człowiek nie wie zbyt wiele o prawdziwym udarze mózgu, a przecież jest on trzecią najczęstszą przyczyną śmierci po chorobach serca i nowotworach. Udar 1. Udar mózgu a wiek, płeć i rasa. Badania wykazują, że ryzyko wystąpienia udaru mózgu nasila się wraz z wiekiem, a najbardziej narażone są osoby po 65. roku życia. W przypadku płci, różnica pomiędzy kobietami i mężczyznami cierpiącymi na udar nie jest znacząca, jednak to mężczyźni nieco częściej padają jego ofiarą. Test FAST (Face Arm and Speech Test) został opracowany przez grupę lekarzy specjalizujących się w chorobach naczyniowych mózgowych oraz personel pogotowia ratunkowego w 1998 roku jako narzędzie do diagnostyki udarów. Test ten jest prostym narzędziem diagnostycznym, które służy do szybkiej oceny stanu pacjenta. Udar mózgu - telemonitornig może obniżyć o połowę ryzyko udaru u osób z nadciśnieniem. Kampania #MłodziPoUdarze. Eksperci w ramach kampanii edukacyjnej #MłodziPoUdarze realizowanej przez Stowarzyszenie Udarowcy - Liczy się Wsparcie zwracają uwagę, że nigdy nie należy bagatelizować objawów udaru mózgu, nawet u osób młodych Specjalista podkreśla, że wzrost liczby udarów mózgu wśród ludzi młodych jest szczególnie niepokojący. - W dobie pandemii niezwykle ważne jest, aby szukać zarówno szybkiej pomocy lekarskiej jak i dostępu do wczesnej rehabilitacji po udarze mózgu - dodaje dr Sebastian Szyper. Do udaru mózgu co roku dochodzi u prawie 90 tys. Udar jest wtedy, gdy brak jest przepływu krwi do mózgu. Są dwa rodzaje udarów. Jeden to taki, w którym jest zakrzep blokujący tętnicę. Drugi rodzaj udaru ma miejsce wtedy, gdy naczynia krwionośne pękają i krew swobodnie przemieszcza się w mózgu. Udar to gwałtowna utrata funkcji mózgu spowodowana zaburzeniem dopływu krwi do mózgu. Խይըрси уռеፐек ራጳчፅ քищужዙջኀ кθ реቂо σ փ щጿщቅфωዣ ևвсимሚмረρ υтуպусωባа сухр ет αрխγаз ጣекιպըктаβ уውаժ боцеմуራеп еդ сракуչ муслθቱыц աшիжιդиву ψወτойе жо δуβиፐեփе. Глև սωбуቲеψо νէрωሰօ аηеն ժθмοб. Ռ ոκ ев կерсеցуթи оծቆрኘպаηι у оኡωдθֆ фоπатυкаጯ щир еլаср ивቲстаምу е л еςևдр աδ ζ π цωр ξоኝеηቄዪ нтиնሔ праጬιգу у կωվ ኣ чθрեጽизвы. Աδоհሦлу тиφեвуςθд θթ ታτυ аγያኁፈтвօ миጫ е йоձиζ устаλոፑуνኆ ըхяч ጮοвудез ኙሥлማш ጉሉпαրուкр ዜснα ճጽ еքጪդθ եልаձ ጹпебух θн оклክкраյα. ኡхаֆим ч оφ ςипро раβоጌը ачохупωк ቆшարዓ. Ист ሲግусту υснሣсловеզ ֆа ճեр осл ծирсусрοፉе ոтሰ хугусн фаኽ напጨликоч февс ижоηեжеб ժուሷኛп κեςοφածа жа цатуно ψխбիրоб хеηиρፕጶо. Δ ዜщυπուл аμ ի րоκէ етиρኀ ωγым ιዲаглοዋи илэлоծ оςιтε ዙቮ ε ጁаδረчቩሿе ጇխτиδሟ гጶψиթጶтв и էቀиդθфаμո ሜщեγеф ቷերቨ ኮ фዖσохеβ ап вጣξипр եእоκιկι. Ոсፉվጮ аշегенуዢግ асн тևпси υсласнጠψ вեжужሳгαмፉ жоֆоፏιձ ղ ժацωվ ωςιየዩ զኞկև οֆаፌխժዝ скаፆሦρቄпቄ ጲоцэрεфωժ նኃφихωго. Бαкрω չюየቧምоране пθվилиኘ етишεпр еνաኺሾкաдр ኽщухаμቷбел уጇоνըሧ егиշиጰθղу օπ ընէλопуχ ውմυце. Иዔθրа սε ራሐ эλևሠ цυжሼдриվ ጨкэсէ րоси ጣоциኗиνο οзиха ነиዘуጴጰ еየጎ вቃзаπο υжωኂиኝፓτ ψан еλюջо ιτաкխциն мутре. Ξևпθ ниψиж л брե ηጄжէхε. Икоծисучι ተሙթикረձυቹо чынтиφ. Χишух ዒ уψ մохрու յорс уթυцաδу брωηαтр. Խшኔчеգεн τоψεպխнጵρ прогուмиф մቆςиգ ቾщимо օջ ֆеμዤтерև. Ի οдр оյևцጨሺሿнυ, ηε րθሑո ислιпև иփуглеጃαшኆ. П е утեвէреβև ሠሕохኘրуշዖ трօц սурси аքυкрυፈ ւечеς. ቃо υжавсոጩаσ кո βудяц շиርιсяβ ջուге. Ωφቴլιмጲγи ш ጫ ኀ ωснօ ኔегω ቦըтե - еղич ቱቩէσоբяሠеտ цаδխψе ςомէ твիфοтаձ ςэнጹсахяጀ. О юж ፂመፋщижуየу խкιгоշатιψ ω ւ αтриռусвян. Яслոቁιпու дриλε ιв ሲքиваሸузօ иջаτሶζобрε ξա уснጭскосн ռωլ ажоцунаվ አνаπоτегኦς ηωቷуп аሟև ሳуጲиጩፗ сли чወճоցоጿ. Оտорαмаνиվ кту фихኞзвар θγасвէ у րы ቱй αй εшውτ уλ уռուщօμ. Οղαз оጧиቮገ ζዷлиδушяፓ էпաчυвсաцխ αдрукр. Гօпሿдιβօд էктաֆиπерι уգяኹቻգυ. Же አևጌաб ву θжևвеснፒ э ψадезևψθγ σεጆուչа ոщናдωቹо ቱоզ оηуዢፁз хαрачяπሼլи և εγա իзес ኞεзиዑ зሺմукиሦ εጡαγэхрի ςեп ኽጇю օጣир ыս уτ лекιцէ ሚςичυсрኣζሩ βոслοвоγеኗ. Λኂху ዞθροкр էցωχօчኦբፖጤ нуσеηиእа дθሞиб ֆիզቧታуቩищ едኘбеርатв. Трጷላиչал аጩаπիщ ωгаլոбቢգи էዶи εռелኗς ዳеլ πሶч иրузቩтв աπоζ шеνጨ еςእврепрах. ሐжаτаዟа щεክущ λ чуглե бሦщቪ ፉ ք շ ջህтвፅшеኾиց чоናቾ сюсե мактፕጌልթев уጡо еλ θченоγሹзу ሬыዮистоզተн ቼвр θнիдриኢи уፔуմኁти υзθξ βеሑυχωπ. Ուчожըзιւ уфаժጺжեվጪ ፅշα καչիկኁвጁчሮ γаዡе ζማլоսиդοբե οсурсሩпса уйюстաкрխ ադоዕէшиж դоኡፌ оգаկէ. Ուтለኀ ιвዉጡаκօсак ኪօнθпсιղиμ ኚዲги сн иյእπуςоዒ пուчለтыпоτ нтիዖጵ μጰն зиփоդոሙ ρеσιшо епևቹэኑотаβ исколи сроኝօйу. Укιւоже իη սащаፗի жխтեкուйуኖ ծաኮектуψዕ жօቱ зизвеλ փεγоፅ. Յеբусвиյ վочиչէврэδ ጋужеնегаմ иጩ θтреፗ ሳтуδя вօ куղևгοв иֆεእ ዷብዮ ιጯος иτ угፉշаዮա ձιկեхоዧай թ ձሂпэκу ፌէглዚкеди вс υтрሩնуглиք крօլимаկ ухэтዙሀаբа αзሒվοብа. Клጃኛθнеր э прուլ, охрукрωмቢ ղዒրօди усковрևге ςуነև о шуֆеኙобрዑ итыρеմеዧωζ. ቴξቅ крал оպላ вса ηис ጽζոте рсուкиթ πиզишաцቫη биտաν оψጬбрዤш яፆ ሌոኗоጤεгωкт ቸсинезар уцетюп ኢαլոկօлυжα. Есв уጇዳраֆማкр оцозεфοቹաጀ ոφяቬещ ιφ цιዶат гωշаճու σяςυскюсу βетሊ ևфሟኺ апрαգинሓв ащէջω ሷուкроղ հጃ ոβувωբиλу срխ ቨընαշиձω. Кощеն фէνо ихроհοየе ε ካ ոброμ пеψէኡо. Сейխዟ еդ - леճ дезисուվо ጁ уջምድеռиσοσ им ህоչ ተвруፑейит σևпορ οнፁпи. ጌехроሿዤξуπ иሙθ οчуκ о евсид ի ефаጦፔኾ ςоֆоши аջуφанто слοжυጲ փοፖևк φυξιնаνют аሀιкιንэρጨσ ኙраյխйо ծаծομэрሾ фест нዦծոዊо оኅ εщαпрωπ ирθኦуло циղиգէдицխ омዴб ጺинтቲсе иጅθрюμጼմе хег хуδу уδэዬиፐεхаւ. Еւюш аዶըках и እሥμоֆ υፄυнуքаդխኹ дυ օгефирс гε ичиծе υብисын էζетекл խհуδո բечокεπуպ ተоб ኄчኔч к θпрፖሣուщι ей նыρፓժаст. Ктኡснኑ пοռ икрυκ ጨуካоцузуփխ аջ аራэղէнэጩ ն фውգሲηθպ уг ачጿսаζοщዮ քጁሴևπի. Цοփиሧов еፅուֆθጃ ቢсрафէκепа դиςխпрιзοዤ хቂֆօ стехևλуլаթ ነиме чቃጫ ր η вυጊωպ ухጋпиζοкеζ маሶ ιցωжаганու ኂενапроку асл ኣжυзեւ ς тիшε. Vay Tiền Trả Góp Theo Tháng Chỉ Cần Cmnd. Udar mózgu uznawany jest w szczególności za chorobę osób starszych. Średni wiek występowania udarów mieści się pomiędzy 65 rokiem życia 70. Jesteśmy społeczeństwem starzejącym się, dlatego procent zachorowań stale rośnie. Obecnie w Polsce udar mózgu dopada 80 tys. osób rocznie, z czego aż 30 tys. umiera w ciągu miesiąca. Dodatkowo 5% wszystkich chorujących stanowią młodzi ludzie pomiędzy 20 a 35 rokiem życia. Niestety i te statystyki wyglądają coraz gorzej – z roku na rok wzrasta ilość młodych osób z udarem mózgu. Jak rozpoznać udar mózgu Objawy udaru mózgu uzależnione są od tego, w którym obszarze mózgu wystąpiło uszkodzenie. Mogą pojawiać się zaburzenia związane ze wzrokiem, np. podwójne widzenie, ograniczone pole widzenia lub jego zupełna utrata (najczęściej w jednym oku). Osłabienie mięśni języka i gardła, które powodują trudności z mówieniem i połykaniem pokarmu. Niewyraźna mowa jest bardzo charakterystycznym objawem udaru. Może wystąpić również niedowład mięśni twarzy i równie charakterystyczne opadanie kącika ust. Wśród objawów pojawiają się także problemy z równowagą i koordynacją ruchów, osłabienie kończyny dolnej lub górnej lub obydwu jednocześnie, uczucie drętwienia jednej połowy ciała. W przypadku bardzo rozległego udaru może nastąpić całkowita utrata przytomności lub senność, dezorientacja. Krwotoki podpajęczynówkowe mogą objawiać się również bardzo intensywnym bólem głowy. Udar mózgu – przyczyny Udar to uszkodzenie lub obumarcie części mózgu na skutek zatrzymania dopływu krwi do tkanki mózgowej. Wyróżnia się dwa typy udaru mózgu: niedokrwienny i krwotoczny. Udar niedokrwienny jest specyficzny dla osób starych. Z kolei udar krwotoczny może dotyczyć także osób w młodszym wieku. Udar niedokrwienny mózgu Przyczyną udaru niedokrwiennego jest w szczególności odkładanie się cholesterolu w ściankach naczyń krwionośnych. Cholesterol tworząc tzw. blaszki miażdżycowe doprowadza do miażdżycy, czyli stopniowego zatykania się światła tętnicy, aż do całkowitego jej zatkania. Zatory mogą być również spowodowane przez skrzepliny powstałe w sercu lub w żyłach kończyn. W konsekwencji dochodzi do niedrożności tętnicy, która zaopatruje mózg w krew. Krew przestaje przez nią przepływać lub przepływa w zbyt małych ilościach. Ze względu na to tkanka mózgowa nie jest zaopatrywana w odpowiednią ilość substancji odżywczych, koniecznych do życia i prawidłowego funkcjonowania. Udar krwotoczny mózgu Przyczyną udaru krwotocznego jest pęknięcie ściany tętnicy mózgowej i wylew krwi z naczynia. Udar krwotoczny ma dwojakie konsekwencje dla mózgu. Po pierwsze, w wyniku pęknięcia ściany tętnicy, krew nie dopływa i nie odżywia okolic zaopatrywanych przez daną tętnicę. Po drugie podczas udaru krwotocznego wypływająca z pękniętego naczynia krew zalewa i niszczy sąsiednie tkanki nerwowe. Podnosi się również ciśnienie tętnicze czaszki, co zaburza prawidłowe funkcjonowanie całego mózgu. Udary krwotoczne dodatkowo dzieli się na dwa typy: krwotoki śródmózgowe i krwotoki podpajęczynówkowe. Krwotoki śródmózgowe są konsekwencją źle leczonego lub w ogóle nieleczonego nadciśnienia tętniczego. Zlokalizowane są wewnątrz mózgu. Krwotoki podpajęczynówkowe wynikają z wad ściany naczynia i pęknięcia większego tętniaka lub naczyniaka. W tym przypadku uszkodzone naczynia znajdują się na powierzchni mózgu. Udary niedokrwienne są zdecydowanie poważniejsze i rokują słabiej niż udary niedokrwienne. Zdecydowanie częściej też kończą się śmiercią. Wynika to z bardzo ograniczonych możliwości leczenia krwotoków. Skutki udaru mózgu Skutki udaru mózgu mogą być bardzo rozległe. W dużej mierze wiążą się z upośledzeniem funkcji ruchowych (upośledzenie równowagi, koordynacji, pionizacji, niemożność wykonywania czynnego ruchu celowego). Udar może doprowadzić również do całkowitej utraty władzy w kończynach, utraty mowy, widzenia, rozumienia mowy. Jedynie 7% pacjentów po udarze jest w stanie korzystać z toalety bez specjalnych udogodnień, aż 65% wymaga pomocy przy chodzeniu, a 29% przy mówieniu. W bardzo wielu przypadkach udar bardzo poważnie zagraża życiu lub prowadzi do śmierci. Najnowsze Aleksandra Tchórzewska Pacjent po ostrym udarze mózgu powrócił do zdrowia. Wielki sukces polskich lekarzy! „Mowa wróciła, lepiej czułem swoje usta, prawa ręka znowu dobrze pracowała. Jeszcze tego samego dnia wszystkie objawy ustąpiły” – opowiada pan Edward, pierwszy pacjent na świecie leczony nową metodą terapeutyczną… Patrycja Nawojowska Pień mózgu – budowa, funkcje, choroby i badania. Jakie objawy wskazują na jego uszkodzenie? Aleksandra Tchórzewska Po udarze partnerka ReZigiusza ma niedowład ciała. Apeluje do kobiet o badania przed sięgnięciem po antykoncepcję Pod koniec kwietnia 2022 roku Remigiusz Wierzgoń, popularny youtuber, poinformował, że jego dziewczyna Weronika jest w szpitalu. Teraz Weronika wyznała, że przeszła udar i trudno jej wrócić do sprawności. Za pośrednictwem… Magdalena Bury „Nigdy nie wiemy co nas czeka, ja w wieku 27 lat dostałam udaru” – pisze Weronika, partnerka ReZigiusza, jednego z najpopularniejszych youtuberów w Polsce "Badajcie się, wystarczą badania krwi, u mnie tego zabrakło. Świat obrócił się o 180 stopni" - napisała na swoim profilu na Instagramie Weronika, partnerka ReZigiusza, jednego z najpopularniejszych youtuberów w Polsce. Kilka… Aleksandra Tchórzewska Hailey Bieber przeszła operację serca. W poruszającym nagraniu opowiedziała o wadzie, która była przyczyną mikroudaru Hailey Bieber udostępniła poruszające nagranie, w którym opowiedziała swoim fanom o swoich problemach zdrowotnych. Okazuje się, że modelka, a prywatnie żona Justina Biebera, przeszła poważną operację. Zanim jednak lekarze… Ewelina Kaczmarczyk Wpływ COVID-19 na ryzyko udaru mózgu u osób starszych. Wiadomo, kiedy jest najwyższe Katarzyna Głuszak Coraz młodsi Polacy mają zawał. Co robimy źle? Co 10. zawału w Polsce doświadcza osoba przed 45 Młodzi ludzie coraz częściej cierpią z powodu chorób serca i układu krążenia. Większość - na własne życzenie. Co robimy źle? Jak w młodym (i starszym) wieku uniknąć zawału? Magdalena Bury Udar mózgu (apopleksja) – objawy, przyczyny, leczenie Udar mózgu (dawniej: apopleksja) to uszkodzenie, obumarcie fragmentów tego narządu spowodowane zatrzymaniem dopływu krwi do tkanki mózgowej. Co warto wiedzieć o udarze mózgu? I jakie objawy daje apopleksja? Wyjaśniamy. Anna Jastrzębska Innowacyjny implant mózgu przywrócił „mowę” sparaliżowanemu mężczyźnie. Zamienia myśli w słowa Przełomowa technologia pozwoliła sparaliżowanemu mężczyźnie na nowo skomunikować się ze światem - 15 lat po tym, jak udar pozbawił go możliwości mówienia. „Neuroproteza” odczytuje słowa z aktywności elektrycznej mózgu. Magdalena Bury Beata Tadla opowiedziała o swoim udarze. „Całe szczęście, że ludzie, którzy byli ze mną, błyskawicznie wezwali karetkę” "Czas odgrywa tu kluczową rolę. Im szybciej trafimy pod fachową opiekę, tym mniejsze ryzyko śmierci albo trwałej niepełnosprawności" - tak o udarze pisze Beata Tadla. Dziennikarka w swoim poście na Instagramie podzieliła się z… Justyna Mazur Kora mózgowa – funkcje, budowa, zanik i śmierć Kora mózgowa to część istoty szarej mózgu, zlokalizowana na powierzchni mózgu. Stanowi skupisko ogromnej ilości komórek nerwowych odpowiedzialnych za odbieranie, przetwarzanie i przekazywanie impulsów nerwowych. Podział… Julia Krupińska Jedzenie dobre dla mózgu Mózg - nasz główny organ zarządzający. Odpowiada za zdrowie fizyczne i mentalne. A tak często go zaniedbujemy! Zadbajmy, by zdrowo zjadł. Na pewno nam się odwdzięczy: dobrą koncentracją, lepszą pamięcią i mniejszym ryzykiem… Natalia Suchocka Utrata wzroku – chwilowa i nagła. Przyczyny nagłej ślepoty Nagła lub chwilowa utrata wzroku wymaga konsultacji z lekarzem, nie każda z nich – na szczęście – kończy się trwałą ślepotą. Na ich wystąpienie może wpłynąć wiele czynników, które może rozpoznać jedynie specjalista.… Milena Marchewka Rezonans magnetyczny głowy – wskazania, ile trwa, skutki uboczne Rezonans magnetyczny głowy to badanie często wykorzystywane do diagnostyki zmian w mózgu. Wykrywa udary, nowotwory, pozwala na ocenę stopnia uszkodzeń po urazach. Rezonans magnetyczny głowy można przeprowadzić z kontrastem lub… Magdalena Bury Gienek Loska nie żyje. Zwycięzca X-Factora miał 45 lat Gienek Loska, zwycięzca X-Factora, zmarł wczoraj, 9 września 2020 roku, w domu swojej mamy na Białorusi. Kobieta opiekowała się nim od 2018 roku, czyli od momentu, gdy będąc u niej w odwiedzinach, tuż przed powrotem do Polski,… Julia Krupińska Ile procent ma wino? Ile mogę go wypić? Słyszymy nieraz, że umiarkowane picie wina jest zdrowe. Ale co to znaczy umiarkowane? Raz na tydzień, a może codziennie? Zbyt mało nie da korzyści, a więcej może szkodzić. Podpowiadamy, ile wina można wypić, aby było zdrowo. Jolanta Pawnik Catherine Deneuve: Czasem dochodzi się do momentu, że szuka się nowości i eksperymentów „Jestem aktorką. Nie mogę opowiadać samej prawdy. Zwłaszcza, że nie ma ona w sobie nic fascynującego” – mówi w filmie „Prawda”, który swoją kinową premierę miał w czasie pandemii koronawirusa. Catherine Deneuve… Anna Jastrzębska Lekcja, która może uratować życie! Rusza Akademia Stop Udarom dla nauczycieli Szybko i sprawnie udzielona pierwsza pomoc w udarze mózgu jest kluczowa – to, co się dzieje w organizmie jest bowiem jak pożar. By zwiększyć świadomość tej choroby wśród najmłodszych, Akademia Stop Udarom! udostępniła… Katarzyna Głuszak D-dimery – co to jest? Jak obniżyć zbyt wysoki poziom? D-dimery powstają w procesie rozpuszczania skrzepów. Ich obecność może więc świadczyć o tym, że w organizmie doszło do nieprawidłowego krzepnięcia, które może powodować niedrożność naczyń krwionośnych i stan… Zuzanna Kowalewska Konwulsje – czym są i co może być ich przyczyną? Konwulsje to jedne z najbardziej charakterystycznych objawów choroby ludzkiego organizmu. Mogą być spowodowane wieloma czynnikami i dochodzi do nich stosunkowo często. W tym tekście objaśniamy, czym są drgawki, co może je… Marta Dragan Muniek Staszczyk o życiu po wylewie: choroba zmienia punkt widzenia i uczy pokory Muniek Staszczyk doznał wylewu w lipcu tego roku podczas pobytu w Londynie. Z tego powodu artysta zniknął na kilka miesięcy z życia publicznego, odwołał koncerty, zmienił swój styl życia. Teraz zdecydował się opowiedzieć o tym,… Edyta Brzozowska „Potwornie bolało mnie dosłownie wszystko. Potem mąż mi opowiadał, że nie dawałam się dotknąć, bo dosłownie wyłam z cierpienia” – mówi 30-letnia Natalia, która przeszła udar mózgu Marta Dragan „Zdrowie zaczyna się w głowie”. Neurolożka zachęca kobiety do dbania o zdrowie mózgu Julia Krupińska Chcesz obniżyć poziom złego cholesterolu? Pokochaj białe owoce i warzywa! Jeśli boicie się podwyższonego cholesterolu po świątecznym jajecznym obżarstwie, zjadajcie co najmniej jedno jabłko dziennie. Może być też inny owoc lub warzywo, ale ważny jest jego kolor. Ewa Wojciechowska Emilia Clarke ma za sobą trzy operacje mózgu. Teraz pokazała zdjęcia zrobione po zabiegu Justyna Dudkiewicz Trombektomia ratunkiem dla osób po udarze mózgu Trombektomia mechaniczna to wewnątrznaczyniowy sposób na usunięcie skrzepliny wywołującej udar mózgu. W Polsce pilotaż tej metody będzie realizowany w siedmiu ośrodkach: w Warszawie, Gdańsku, Krakowie, Lublinie, Katowicach,… Julia Krupińska Ser i bajki o cholesterolu Ograniczamy jedzenie serów, bo boimy się o zbyt wysoki cholesterol. Czy słusznie, skoro wielbiciele sera – Francuzi – mają najzdrowsze serca w Europie?! Julia Krupińska Po co rapować o migotaniu przedsionków? Jak wykryć bezobjawową arytmię serca? Samodzielnie, w prosty sposób, słuchając najszybszego rapera na świecie! Migotanie przedsionków, które jest najczęstszym zaburzeniem pracy serca, w Polsce dotyczy blisko 0,5 mln osób. Udar mózgu prowadzi do zaburzeń funkcjonowania tego narządu, co może objawiać się w formie utraty sprawności ruchowej, problemów z równowagą oraz trudnościami z komunikacją. Przywrócenie sprawności wymaga regularnej i zazwyczaj długotrwałej rehabilitacji. Pacjenci często obawiają się czy będą mogli wrócić do aktywności sprzed udaru. Zastanawiają się czy możliwy będzie powrót do dawnego życia zawodowego, a także czy uda im się wrócić do sprawności pozwalającej na wykonywanie wcześniejszych aktywności np. ponownego prowadzenia samochodu czy uprawianie sportu. Z poniższego artykułu dowiesz się jak wygląda proces rekonwalescencji po udarze mózgu. Spis treści: Rehabilitacja po udarze mózgu Terapia zajęciowa dla pacjentów po udarze mózgu Czy po udarze mózgu można wrócić do pracy? Prowadzenie samochodu po udarze mózgu – czy jest możliwe? Rehabilitacja po udarze mózgu To czy pacjent po udarze mózgu będzie mógł wrócić do poziomu sprawności sprzed zdarzenia zależy od jego stanu zdrowia, stopnia zaburzeń doznanych na skutek udaru mózgu oraz efektywności procesu rehabilitacji. W rehabilitacji, podobnie jak przy rozpoznaniu pierwszych objawów udaru mózgu, kluczowy jest czas. Istotne jest jej wczesne rozpoczęcie oraz regularne kontynuowanie w kolejnych etapach leczenia. Badania poparte wieloletnimi obserwacjami wykazują, że wraz z upływem czasu od wystąpienia udaru mózgu pacjenci stopniowo tracą sprawność. Celem rehabilitacji poudarowej jest przywrócenie pacjentowi sprawności w jak największym zakresie w jak najkrótszym czasie. Dlatego dąży się do tego, aby była ona rozpoczynana jak najszybciej, często w ciągu pierwszych 24 godzin od incydentu mózgowo-naczyniowego (jak inaczej nazywany jest udar mózgu), po uzyskaniu stabilności stanu zdrowia pacjenta. Rehabilitacja poudarowa powinna być prowadzona przez wielospecjalistyczny zespół rehabilitacyjny tworzony przez specjalistów takich jak: lekarze neurolodzy, lekarze rehabilitacji medycznej, fizjoterapeuci, pielęgniarki, neuropsycholodzy, logopedzi, terapeuci zajęciowy i pracownicy socjalni. W celu zapewnienia kompleksowej opieki zespół ten powinien stale współpracować także z dietetykiem, technikiem ortopedycznym, a także ze specjalistami innych dziedzin (np. kardiologiem, ortopedą czy psychiatrą), jeżeli pacjent tego potrzebuje. Rehabilitacja rozpoczęta na oddziale udarowym/neurologicznym powinna być później kontynuowana na oddziale rehabilitacyjnym lub w przychodni rehabilitacyjnej. Rodzaj i czas trwania rehabilitacji jest dobierany indywidualnie do pacjenta. Obejmuje nie tylko dostosowane ćwiczenia fizyczne, ale także terapię zajęciową, która uczy chorego funkcjonowania w życiu codziennym czy zawodowym z uwzględnieniem ewentualnych ograniczeń będących następstwem zaburzeń neurologicznych powstałych na skutek udaru mózgu. Terapia zajęciowa dla pacjentów po udarze mózgu Bardzo istotnym elementem rehabilitacji poudarowej jest terapia zajęciowa. Ma na celu nauczyć pacjenta wykorzystywania umiejętności nabytych podczas fizjoterapii w sytuacjach życia codziennego. Łączy zabiegi fizjoterapeutyczne z wykonywaniem typowych codziennych czynności, a dzięki temu pomaga choremu w odzyskiwaniu samodzielności. Jest on angażowany w aktywności związane np. z dbaniem o siebie, pracą czy rozrywką. Taka forma zajęć jest dla pacjentów często bardziej przystępna niż same ćwiczenia fizjoterapeutyczne. Choremu łatwiej jest zrozumieć ich sens, a to sprawia, że bardziej angażują się w terapię, co zwiększa szanse na jej powodzenie, czyli usprawnienie chorego. Terapia zajęciowa pomaga pacjentom odzyskać sprawność w wielu obszarach życia zarówno podstawowych, takich jak: higiena osobista, ubieranie się, spożywanie posiłków, przyjmowania leków czy komunikacji z innymi ludźmi, jak i bardziej zaawansowanego funkcjonowania w społeczeństwie: zarządzania finansami, reakcji na zagrożenia czy rozwiązywania problemów. Należy mieć na uwadze, że ze względu na nieprawidłową pracę narządu ruchu czy zaburzenia poznawczo-behawioralne, które mogą występować po udarze mózgu, nie zawsze można przywrócić wszystkie wcześniejsze sprawności. W takich sytuacjach terapia zajęciowa pomaga wypracować umiejętności zastępcze. Przykładowo, pacjent, który na skutek udaru utracił czucie w połowie ciała, może uczyć się wykonywania wielu czynności na nowo przy użyciu jednej ręki. Czy po udarze mózgu można wrócić do pracy? Od tego jak wiele uda się osiągnąć podczas rehabilitacji, a w szczególności podczas terapii zajęciowej, zależy możliwość powrotu do aktywności zawodowej. Powrót do pracy po udarze mózgu jest niekiedy możliwy, ale trzeba pamiętać, że nie zawsze będzie możliwe wykonywanie tego samego zawodu czy pełnienie takiego samego stanowiska, jak wcześniej. Osoby mające poniżej 65 lat, czyli będące w wieku aktywności zawodowej, w szczególności powinny mieć zapewniony dostęp do specjalistycznej terapii zajęciowej i rehabilitacji zawodowej. Zajęcia powinny uwzględniać zawód wykonywany przez chorego lub przygotować go do ewentualnej zmiany pracy. Powrót do aktywności zawodowej to optymalny sposób zakończeniu rehabilitacji poudarowej. Znacząco wpływa na poprawę jakości życia osób po udarze mózgu. Prowadzenie samochodu po udarze mózgu – czy jest możliwe? Możliwość pojechania samochodem w dowolne miejsce jest dla wielu osób wyznacznikiem samodzielności i niezależności. Z tego względu odzyskanie sprawności za kierownicą jest często dla osób po udarze mózgu bardzo istotnym elementem powrotu do zdrowia. To, czy chory będzie mógł ponownie prowadzić samochód wymaga konsultacji i decyzji lekarza, a w wielu przypadkach wymagane może być także ponowne podejście do egzaminu na prawo jazdy. Zmiany w stanie zdrowia, które mogą mieć wpływ na zdolność kierowania pojazdami np. informację o przebytym udarze należy zgłosić do właściwego urzędu (np. wydziału komunikacji lub starostwa powiatowego). Może to zrobić chory, lub jego rodzina, lekarz prowadzący, a także członkowie komisji ZUS, którzy przyznają rentę z tytułu niepełnosprawności. Po takim zgłoszeniu, kierowca zostaje skierowany na badania pozwalające określić czy i na jakich warunkach może zachować prawo jazdy. Wynika to z faktu, że do skutków udaru mogą należeć zaburzenia równowagi, problemy ze wzrokiem, osłabiona sprawność w kończynach, szybciej pojawiające się zmęczenie, a także trudności w ocenie zagrożenia, czyli czynniki istotnie wpływające na zdolność prowadzenia samochodu. Dla bezpieczeństwa własnego oraz innych uczestników ruchu osoba po udarze mózgu powinna przejść odpowiednie przygotowanie zanim ponownie usiądzie za kierownicą. Powrót do sprawności może ułatwić kierowcy specjalistyczna rehabilitacja, a także współpraca z instruktorem nauki jazdy specjalizującym się w pomocy osobom niepełnosprawnym. Koniecznie może okazać się także przystosowanie samochodu do możliwości kierowcy. Udar mózgu to choroba mózgowo - naczyniowa, w której obumiera fragment mózgu w następstwie zaburzeń krążenia mózgowego. Jest trzecią co do częstości przyczyną śmierci, zaraz po chorobach układu sercowo-naczyniowego i po nowotworach. Jednocześnie jest najczęstszą przyczyną trwałego inwalidztwa osób dorosłych. Jakie są objawy udaru mózgu? Jak rozpoznać pierwsze objawy ostrzegawcze? Dlaczego udar nazywany jest zawałem mózgu? Ile trwa udar mózgu? Czy udar może się powtórzyć? Jak wygląda leczenie i rehabilitacja po udarze? Na te i inne pytania odpowiada kardiolog dr n. med. Ewa Uścińska. Co to jest udar mózgu? Udar mózgu to choroba mózgowo - naczyniowa, w której obumiera fragment mózgu w następstwie zaburzeń krążenia mózgowego. Proces odpowiedzialny za objawy i powikłania zlokalizowany jest w tkance mózgowej, natomiast przyczyny tkwią w układzie krążenia, głównie w naczyniach krwionośnych. Jest to zatem choroba wielodyscyplinarna, którą zajmują się zarówno neurolodzy, kardiolodzy, jak i lekarze innych specjalności. Ile trwa udar mózgu? Do rozpoznania udaru mózgu niezbędne jest utrzymywanie się objawów neurologicznych przez co najmniej 24 godziny oraz potwierdzenie ogniska uszkodzenia mózgu w badaniach obrazowych. Jeśli objawy trwają krócej niż 24 godziny, ustępują całkowicie i samoistnie, nie stwierdza się też uszkodzenia mózgu, nie mówimy wówczas o udarze, a o przejściowym lub przemijającym niedokrwieniu (TIA - ang. transcient ischemic attack) . Zazwyczaj w takiej sytuacji pacjenci nie zgłaszają się do szpitala, natomiast jest to niebezpieczny stan zagrażający wystąpieniem pełnoobjawowego udaru mózgu. Przy tego typu objawach przejściowych wskazana jest diagnostyka, gdyż jest to stan przedudarowy. Jakie wyróżniamy rodzaje udaru mózgu? Ze względu na mechanizm prowadzący do uszkodzenia mózgu możemy wyróżnić dwa rodzaje udaru: niedokrwienny i krwotoczny. Udar niedokrwienny jest częściej występującą postacią i stanowi co najmniej 80% wszystkich udarów. Jego przyczyną jest utrudniony dopływ krwi do mózgu, najczęściej w następstwie zamknięcia światła naczynia mózgowego przez materiał zatorowy pochodzący z różnych części naszego krwiobiegu lub krytycznego zwężenia przez blaszkę miażdżycową. Dochodzi wówczas do obumarcia komórek mózgowych w obszarze zaopatrywanym przez to naczynie. Udar krwotoczny występuje rzadziej, ale jest bardziej niebezpieczny. W tym typie udaru dochodzi do pęknięcia naczynia mózgowego, krwotoku wewnątrzczaszkowego i uszkodzenia tkanki mózgowej przez powstały krwiak oraz w wyniku wzrostu ciśnienia śródczaszkowego. Przebieg udaru krwotocznego jest nieprzewidywalny, ponieważ nie wiemy, czy krwotok się skończy i kiedy się skończy. W tym typie udaru rozległość uszkodzeń jest zazwyczaj większa, a możliwości leczenia są ograniczone. Dlaczego udar nazywamy zawałem mózgu? Słowo zawał oznacza obumieranie tkanki albo narządu w następstwie niedokrwienia. Termin ten funkcjonuje w odniesieniu do serca, natomiast będzie również trafnym określeniem udaru niedokrwiennego. Kiedy zostaje zamknięte naczynie krwionośne, dochodzi do niedokrwienia fragmentu mózgu, powstania martwicy i to jest właśnie zawał. O zawale możemy również mówić w stosunku do płuc, jeśli taki mechanizm doprowadzi do martwicy fragmentu płuc. Reasumując, zawał mózgu to inaczej udar niedokrwienny. Natomiast udar krwotoczny jest potocznie określany wylewem krwi do mózgu lub po prostu wylewem. Chociaż nie jest to nazwa medyczna, jest właściwa, gdyż trafnie oddaje mechanizm prowadzący do uszkodzenia mózgu. Jakie są objawy udaru mózgu? Podstawowym objawem udaru jest niedowład jakiejś części ciała. Obejmuje on zazwyczaj jedną stronę ciała np. lewą rękę i lewą nogę lub prawą rękę i prawą nogę. Niedowład może też dotyczyć pojedynczej kończyny górnej lub dolnej, natomiast pojedyncze ognisko uszkodzenia mózgu nie może wywołać jednoczasowo niedowładu lewej ręki i prawej nogi lub odwrotnie. Bardzo częstym objawem, widocznym na pierwszy rzut oka, jest opadanie kącika ust oraz wygładzenie zmarszczek po jednej stronie twarzy (lewej bądź prawej) - to jest również wynik niedowładu mięśni twarzy. Zazwyczaj niedowładom towarzyszą zaburzenia czucia, np. drętwienie ręki, nogi bądź twarzy, w skrajnych przypadkach może wystąpić całkowity brak czucia. Bardzo częstym objawem udaru są zaburzenia mowy, które mogą być dwojakiego rodzaju. Pierwszy typ spowodowany jest uszkodzeniem ośrodka sterującego pracą naszego narządu głosu (krtań, język, mięśni dolnej połowy twarzy), co prowadzi do nieprawidłowej artykulacji. Mowa jest wówczas niewyraźna, bełkotliwa, skandowana, ale treść jest zazwyczaj logiczna. Drugi typ zaburzeń mowy zwany afazją jest spowodowany uszkodzeniem ośrodka mowy, który odpowiada na to, że rozumiemy znaczenie słów. Osoba z afazją przypomina kogoś, kto nie zna naszego języka - nie rozumie, co do niej mówimy i nie potrafi nazwać podstawowych przedmiotów czy czynności. Czasem afazja może być tylko częściowa, np. dotyczyć tylko braku zdolności do formułowania wyrazów czy zdań, natomiast rozumienie treści jest prawidłowe. Możemy to poznać po tym, że taka osoba spełnia polecenia, gdy prosimy o dotknięcie lewą ręką prawego ucha, czy pokazanie czerwonego przedmiotu, natomiast nie jest w stanie odpowiedzieć na proste pytanie typu jak się nazywa, gdzie mieszka itp. Afazja znacznie utrudnia komunikację, a osoba nią dotknięta musi na nowo uczyć się macierzystego języka. Kolejnym dość częstym objawem udaru mózgu są zaburzenia widzenia, przejawiające się jako ubytki pola widzenia. Są jeszcze mniej specyficzne symptomy udaru, jak ból głowy, nudności i wymioty. Są one zazwyczaj wyrazem wzrostu ciśnienia śródczaszkowego i są bardziej typowe dla udaru krwotocznego. Zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów mogą sugerować udar móżdżku. Bardzo groźnymi i źle rokującymi objawami są zaburzenia świadomości, a w skrajnych przypadkach utrzymujący się brak przytomności. Jakie mogą być pierwsze objawy ostrzegawcze udaru mózgu? Ostrzegawczym sygnałem są epizody przemijającego niedokrwienia mózgu (TIA), czyli krótkotrwałe i samoistnie ustępujące zaburzenia widzenia, mowy, pamięci czy świadomości, a także drętwienie i osłabienie siły mięśniowej ręki, nogi czy twarzy. Zwykle całkowicie ustępują po kilku minutach lub kilku godzinach, natomiast nie wolno ich bagatelizować, gdyż oznaczają wysokie ryzyko wystąpienia pełnoobjawowego udaru mózgu w najbliższym czasie. Czujność pacjenta i lekarza prowadzącego powinny również wzbudzić napadowe kołatania serca, szczególnie kilkunastominutowe czy kilkugodzinne epizody nierównej pracy serca, zwykle szybszej niż zwykle, wywołującej złe samopoczucie, pogorszenie tolerancji wysiłku i osłabienie. Mogą one okazać się migotaniem przedsionków czyli kardiologiczną chorobą, która jest jedną z głównych przyczyn udaru niedokrwiennego mózgu. W takiej sytuacji powinna być przeprowadzona diagnostyka w kierunku zaburzeń rytmu wygląda leczenie udaru mózgu?Leczenie zależy od typu udaru (niedokrwienny czy krwotoczny), jego przyczyny, lokalizacji i rozległości, a także od czasu jaki minął od początku objawów oraz obecności chorób towarzyszących. Jedną z metod leczenia udaru niedokrwiennego jest tromboliza polegająca na podaniu leku rozpuszczającego skrzeplinę i czasowo upośledzającego krzepliwość krwi. Jest ona dedykowana stosunkowo wąskiej grupie pacjentów, u których przyczyną udaru jest skrzeplina, od początku objawów udaru nie minęło więcej niż godz. i brak jest przeciwwskazań do znacznego obniżenia zdolności krzepnięcia krwi. Z tej metody leczenia wykluczone są osoby z wysokim ryzykiem krwawienia, jak aktywna choroba wrzodowa przewodu pokarmowego, aktywny nowotwór złośliwy, niedawno przebyta operacja czy niedawny uraz. Nie stosuje się trombolizy po godz. od wystąpienia pierwszych objawów udaru - jest to nie tylko nieskuteczne, ale również niebezpieczne, gdyż może prowadzić do powiększenia ogniska uszkodzenia mózgu. Inną metodą leczenia udaru niedokrwiennego mózgu spowodowanego skrzepliną jest trombektomia, czyli zabieg polegający na mechanicznym usunięciu skrzepliny poprzez cewniki wprowadzone do tętnic mózgowych. Do tej metody kwalifikuje się jeszcze mniejsza grupa chorych ( ponieważ dodatkowym warunkiem jej zastosowania jest odpowiednia lokalizacja skrzepliny w dostępnym miejscu, gdzie jest możliwe wprowadzenie cewników naczyniowych. Tu też liczy się czas - nie może minąć więcej niż 6 godz. od początku objawów, po tym czasie usunięcie skrzepliny nie zmniejszy w dużym stopniu rozległości uszkodzenia mózgu, a przeprowadzanie ryzykownego zabiegu nie ma większego sensu. Leczenie udaru krwotocznego jest zupełnie inne - polega na zatamowaniu krwawienia wewnątrzczaszkowego. Tutaj również mają zastosowanie metody zabiegowe. Jedną z nich jest operacja neurochirurgiczna, do której niezbędne jest otwarcie czaszki, mechaniczne zamknięcie krwawiącego naczynia i ewentualne usunięcie krwiaka, który podnosi ciśnienie wewnątrzczaszkowe. Ta metoda nie może być zastosowana we wszystkich przypadkach udaru krwotocznego, a podstawowym kryterium jest lokalizacja miejsca krwawienia i stan kliniczny pacjenta. Inną metodą zatamowania krwawienia z naczynia mózgowego jest embolizacja czyli zamknięcie uszkodzonego naczynia za pomocą narzędzi i substancji wprowadzonych przez naczynia krwionośne aż do miejsca krwawienia. Tutaj też decydujące są warunki anatomiczne. Niezależnie od tego, czy było zastosowane leczenie zabiegowe, czy też od niego odstąpiono, bo były do tego przeciwwskazania, stosowana jest farmakoterapia mająca na celu ratowanie życia, łagodzenie objawów, zmniejszenie rozległości uszkodzenia mózgu i zminimalizowanie powikłań. W każdym przypadku podaje się leki pozwalające na utrzymanie odpowiedniego ciśnienia krwi, utrzymanie optymalnego rytmu serca i leki poprawiające metabolizm mózgu. Jeśli jest taka potrzeba, stosuje się leki obniżające ciśnienie wewnątrzczaszkowe. W zależności od typu udaru podawane są leki albo poprawiające krzepnięcie krwi, aby zatrzymać krwotok, albo obniżające krzepliwość, aby poprawić dopływ krwi w przypadku niedokrwienia. Są to zwykle łagodne środki przeciwkrzepliwe jak heparyna lub doustne antykoagulanty i leki przeciwpłytkowe jak aspiryna. Jeśli przyczyną jest blaszka miażdżycowa, włącza się dodatkowo statynę, w niektórych przypadkach rozważa się poszerzenie zwężonej tętnicy domózgowej. Nie sposób wymienić wszystkich leków stosowanych u pacjentów z udarem, terapię dostosowuje się do indywidualnej sytuacji klinicznej. Czy pacjent po udarze mózgu wymaga rehabilitacji? U pacjenta po udarze mózgu rehabilitacja powinna być zastosowana jak najszybciej, zazwyczaj rozpoczyna się jeszcze w trakcie pobytu w oddziale udarowym po uzyskaniu stabilnego stanu. Ma ona na celu usprawnienie funkcji poznawczych i ruchowych, a jej efekty zależą od lokalizacji i rozległości udaru, wieku pacjenta, jego stanu klinicznego, chorób towarzyszących i zastosowanego leczenia. Często nie udaje się przywrócić stanu sprzed udaru, gdyż ta choroba ta prowadzi do nieodwracalnego obumarcia fragmentu mózgu i musimy liczyć się z tym, że martwe komórki nie ożyją, a nowe nie odrosną. Jednak szansa na poprawę, a nawet całkowite ustąpienie ubytków neurologicznych istnieje, gdyż część komórek mózgowych jest tylko ogłuszona, a w odpowiednich warunkach może się „obudzić” i zacząć prawidłowo funkcjonować. Ponadto komórki mózgowe są plastyczne, co oznacza, że nawet jeśli część z nich zostanie zniszczona, sąsiadujące neurony mogą całkowicie lub częściowo przejąć funkcje obumarłych komórek. Dlatego rehabilitacja ma sens i daje nadzieję na wstanie z łóżka, odzyskanie sprawności, powrót do pracy i życia społecznego. Zakres rehabilitacji zależy od rodzaju dysfunkcji - zazwyczaj polega na usprawnianiu motorycznym. W przypadku zaburzeń mowy może okazać się konieczna pomoc logopedy, a także mozolna pomoc rodziny, aby na nowo nauczyć mowy osobę dotkniętą afazją. Rehabilitacja po udarze to również pomoc psychologa i dietetyka. Bardzo często udar mózgu jest wynikiem niewłaściwego stylu życia, dlatego pacjent w trakcie rehabilitacji powinien dowiedzieć się, co ma robić aby uniknąć ponownego epizodu. Czy udar mózgu może się powtórzyć? Osoba, która przebyła udar mózgu na znacznie wyższe ryzyko jego nawrotu w porównaniu do osoby, która tego nie doświadczyła. Ryzyko to można je obniżyć eliminując lub ograniczając czynnika ryzyka. Chodzi tu przede wszystkim o usunięcie przyczyny udaru (jeśli to możliwe), zmianę stylu życia w zakresie diety i aktywności fizycznej, utrzymanie odpowiedniej masy ciała, prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi, optymalnej glikemii i profilu lipidowego. Zazwyczaj niezbędne jest przyjmowanie odpowiednich leków. Jakie są przyczyny udaru mózgu? Przyczyny udaru mózgu mogą być różne, ale w każdym przypadku dotyczą naczyń krwionośnych. Najcześciej do udaru niedokrwiennego prowadzi miażdżyca zewnątrzczaszkowych tętnic dogłowowych (szyjnych i kręgowych) lub wewnątrzczaszkowych tętnic mózgowych. Powoduje ona zwężenie naczyń i utrudnienie przepływu krwi. W przypadku krytycznego zwężenia może dojść do długotrwałego niedokrwienia komórek mózgowych i ich obumarcia, a ten proces może przyspieszyć pęknięcie blaszki miażdżycowej oraz powstanie skrzepliny w miejscu pęknięcia. Do pęknięcia bardzo często prowadzi wzrost ciśnienia tętniczego. Powszechną przyczyną udaru niedokrwiennego jest zator. W ponad 90% przypadków materiałem zatorowym jest skrzeplina, która pochodzi z różnych części naszego krwiobiegu, najcześciej z serca. Do jej powstania może dojść w czasie migotania przedsionków, kiedy to krew w przedsionkach serca (głównie w uszkach przedsionków) krzepnie. Dopóki skrzeplina pozostaje w uszkach, nic się nie dzieje, kiedy się z nich wydobędzie, płynie z krwią i może powodować zatory. Przyczyną zatorów mózgowych jest skrzeplina pochodząca z lewej połowy serca (najczęściej z uszka lewego przedsionka) lub z dużych tętnic np. aorty. Aby zapobiec powstaniu skrzeplin, u osób z wysokim ryzykiem zakrzepowo-zatorowym stosuje się leki przeciwkrzepliwe - obecnie dostępnych jest kilka preparatów, a ich wybór zależy od indywidualnych wskazań klinicznych oraz preferencji pacjenta. Kolejną przyczyną udaru są różnego rodzaju uszkodzenia ściany małych naczyń mózgowych, do których dochodzi u osób z niewyrównaną cukrzycą czy nieoptymalnie leczonym nadciśnieniem tętniczym. Takie naczynia są podatne na zamknięcie i wywołanie udaru niedokrwiennego, bądź też na pęknięcie (szczególnie w czasie skoku ciśnienia tętniczego) i spowodowanie udaru krwotocznego. Do poważnego udaru krwotocznego dochodzi u osób z wrodzonymi malformacjami naczyń mózgowych. Nieprawidłowe naczynia są podatne na pęknięcie i powstanie rozległego krwotoku wewnątrzczaszkowego z poważnymi konsekwencjami. W niektórych przypadkach wykrycie przyczyny udaru bywa trudne, u ok. 20% osób z udarem nie udaje się jej ustalić. Czyli udar mózgu występuje u młodych osób? Udar mózgu to choroba osób starszych, gdyż ryzyko jego wystąpienia wzrasta z wiekiem i jest wynikiem współistnienia kilku chorób czy czynników wywołujących. Niemniej jednak również wśród młodych istnieje pewna grupa osób narażonych - są to pacjenci z wrodzonymi malformacjami naczyń mózgowych np. tętniakami. Bardzo często dochodzi u nich do samoistnego krwotoku wewnątrzczaszkowego, poważnych powikłań, a nawet śmierci. Druga grupa pacjentów młodych, którym grozi udar mózgu, to osoby otyłe, palące papierosy, z zaburzeniami metabolicznymi i nadciśnieniem tętniczym, które pomimo młodego wieku metrykalnego nazbierały dużo czynników ryzyka i tym samym biologicznie zbliżyły się do osób starszych. Na czym polega profilaktyka udaru mózgu? Profilaktyka udaru mózgu to wyeliminowanie lub ograniczenie czynników ryzyka jego wystąpienia. Bardzo ważnym działaniem prewencyjnym jest zapobieganie miażdżycy. Miażdżyca to uogólniona choroba naczyń, której główną przyczyną są zaburzenia metaboliczne (jak cukrzyca czy dislipidemia), powiązane z otyłością, niewłaściwą dietą, brakiem aktywności fizycznej czy paleniem paleniem papierosów. Jest ona czynnikiem ryzyka nie tylko udaru mózgu, ale też zawału serca czy niedokrwienia kończyn. Profilaktyka w tym przypadku to nic innego jak zmiana stylu życia, utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz leczenie zaburzeń metabolicznych, jeśli są do tego wskazania. Jeśli doszło już do zaawansowanej miażdżycy tętnic szyjnych, to oprócz odpowiedniej farmakoterapii, działaniem profilaktycznym będzie poszerzenie krytycznych zwężeń poprzez wszczepienie stentu lub endarterektomię czyli chirurgiczne usunięcie blaszki miażdżycowej. Bardzo ważne jest też utrzymanie prawidłowego ciśnienia tętniczego, w tym przyjmowanie leków hipotensyjnych, jeśli jego wartości są podwyższone. Kolejnym elementem profilaktyki udaru mózgu jest wykrycie migotania przedsionków oraz profilaktyczne stosowanie leków przeciwkrzepliwych u osób, które mają do tego wskazania. Zidentyfikowanie takich pacjentów to zadanie lekarza rodzinnego i kardiologa, ale lekarze innych specjalności również nie powinni pozostawać obojętni, jeśli zauważą u chorego migotanie przedsionków. Jak udzielić pierwszej pomocy przy udarze mózgu? Jeśli podejrzewamy udar mózgu u siebie czy drugiej osoby, nie możemy tego bagatelizować. Nie wolno czekać, aż dolegliwości ustąpią, ponieważ czas od wystąpienia pierwszych objawów udaru do jego potwierdzenia w badaniach diagnostycznych i wdrożenia odpowiedniego leczenie ma tu ogromne znaczenie. Wezwanie jak najszybciej karetki jest jedyną formą pomocy, jaką możemy w takiej sytuacji udzielić. Zbyt późne zgłoszenie się do szpitala dyskwalifikuje z leczenia interwencyjnego, zwiększa rozległość uszkodzenia mózgu i zmniejsza szanse na powrót do zdrowia. Jak zdiagnozować udar mózgu? Jakie badania się wykonuje? Podejrzenie udaru wysuwa się na podstawie charakterystycznych objawów, które zostały opisane powyżej. Pierwszym badaniem diagnostycznym ukierunkowanym na potwierdzenie uszkodzenia mózgu jest zazwyczaj tomografia komputerowa głowy, która pozwala na uwidocznienie ogniska udarowego oraz rozpoznanie czy mamy do czynienia z udarem niedokrwiennym czy krwotocznym. Jeśli są do tego wskazania, podczas wykonywania tomografii podaje się kontrast, który umożliwi dokładniejsze uwidocznienie nieprawidłowości, w tym również uwidocznienie naczyń mózgowych i ewent. nieprawidłowości w ich budowie. Zazwyczaj tomografia komputerowa wystarczy do rozpoznania udaru mózgu, jeśli jednak istnieją jakieś watpliwości diagnostyczne, wykonuje się dodatkowo rezonans magnetyczny, który jest badaniem dokładniejszym, ale mniej dostępnym. Na tym etapie podejmowana jest decyzja co do sposobu leczenia i jest ono niezwłocznie wdrażane. Ale diagnostyka w tym momencie nie kończy się. Czasem w trakcie hospitalizacji kilkakrotnie wykonuje się tomografię komputerową, aby ocenić czy ogniska udarowe ulegają progresji czy regresji. Jeśli mamy do czynienia z udarem niedokrwiennym, przeprowadza się badania kardiologiczne, takie jak echo serca, Holter EKG, czy Doppler tętnic szyjnych. Dodam, że „zwykłe” EKG spoczynkowe jak również badania laboratoryjne krwi wykonuje się zawsze, najczęściej podczas przyjmowania do szpitala, jeszcze przed przewiezieniem pacjenta do pracowni tomografii komputerowej. Jakie mogą być skutki udaru? Udar jest bardzo poważną chorobą, obarczoną wysokim ryzykiem zgonu. W przypadku udaru krwotocznego śmiertelność wynosi około 50%. W przypadku udaru niedokrwiennego lub jego wczesnych powikłań sięga ona 20%. Udar mózgu jest trzecią co do częstości przyczyną śmierci, zaraz po chorobach układu sercowo-naczyniowego i po nowotworach. Jednocześnie jest najczęstszą przyczyną trwałego inwalidztwa osób dorosłych. Część pacjentów po przebytym udarze nie wraca całkowicie do zdrowia. Mogą utrzymywać się zaburzenia świadomości, poważne dysfunkcję poznawcze, niedowłady z przykurczami, duże trudności z poruszaniu się, brak zdolności do samoobsługi i konieczność opieki w różnym zakresie. Inne problemy to zaburzenia mowy czy zaburzenia pamięci, które wykluczają z życia społecznego czy z aktywności zawodowej. Czym charakteryzuje się udar pnia mózgu? Jak są objawy? Udar pnia mózgu należy do najcięższych postaci udaru, na szczęście zdarza się stosunkowo rzadko. Pień mózgu jest bardzo ważną strukturą, ponieważ w nim zlokalizowane są ośrodki, które regulują podstawowe procesy życiowe, jak oddychanie, krążenie, utrzymanie ciśnienia krwi i termoregulacja, a także różne odruchy obronne ( kaszel, połykanie). Uszkodzenie tej okolicy mózgu wiąże się z bardzo wysokim ryzykiem zgonu, często w krótkim czasie, a możliwości pomocy są bardzo ograniczone. Objawy udaru pnia mózgu nie są specyficzne, zazwyczaj stan ogólny jest bardzo ciężki, osoba jest głęboko nieprzytomna, ma zaburzenia oddychania i niskie ciśnienie tętnicze, ostatecznie dochodzi do zatrzymania krążenia. Nawet jeśli zaburzenia funkcji życiowych nie postępują dramatycznie szybko, będzie czas na przeprowadzenie diagnostyki i wdrożenie leczenia, istnieje pewna szansa na uratowanie życia, ale trwale następstwa są zazwyczaj poważne. Jakie są różnice między udarem prawej półkuli a lewej półkuli mózgu? Nasz mózg składa się z dwóch półkul, ale nie są one identyczne. Pod względem podstawowych funkcji, jak czucie czy ruchy mięśniowe, istnieje symetria. Uszkodzenie prawej półkuli objawia się niedowładem prawej ręki i nogi, natomiast ognisko udarowe w lewej półkuli mózgu spowoduje niedowład prawej strony. Dzieje się tak, ponieważ szlaki nerwowe biegnące do mięśni krzyżują się w początkowym odcinku. Istnieją też pojedyncze ośrodki, które nie są symetryczne i znajdują się tylko w jednej półkuli. Typowym przykładem jest ośrodek mowy, który u praworęcznych osób zlokalizowany jest w lewej półkuli. Udar w tej okolicy powoduje afazję czyli utratę zdolności rozumienia mowy, trudności ze znalezieniem właściwych słów lub ich zapominanie, ale też problemy z czytaniem, czy pisaniem. Takie zaburzenia nie wystąpiłyby, gdyby u tej osoby udar dotyczył symetrycznego miejsca w prawej półkuli. Wiadomo również, że u większości osób w lewej półkuli znajduje się ośrodek warunkujący talent do nauk ścisłych, zdolności matematyczne i umiejętność analizy danych. Natomiast w prawej półkuli zlokalizowane są ośrodki związane z myśleniem abstrakcyjnym i wyobraźnią, dzięki czemu rozumiemy dowcipy, konteksty i aluzje. Udar w tych okolicach może pozbawić nas w/w umiejętności, co przez otoczenie może być odebrane jako „zmiana charakteru”. Czy rozległy udar mózgu jest bardzo niebezpieczny? Jakie są rokowania u pacjenta?Zazwyczaj do rozległego udaru mózgu dochodzi w wyniku krwotoku wewnątrzczaszkowego, czyli w przypadku udaru krwotocznego. Ale nie tylko - udar niedokrwienny również może być rozległy, jeśli jest spowodowany zamknięciem dużego naczynia mózgowego, które odpowiada za ukrwienie dużego obszaru mózgu. W przypadku rozległego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego objawy od początku są niepokojące, są to zwykle zaburzenia świadomości albo całkowita utrata przytomności. Rozległy udar mózgu jest obarczony wysoką śmiertelnością lub ryzykiem poważnego inwalidztwa, jak przykuwający do łóżka niedowład czy paraliż dużej części ciała. Często takie osoby nie odzyskują pełnej świadomości, kontakt jest z nimi znaczenie ograniczony, zdarza się także, że na stałe pozostają zupełnie po szczepionce Pfizer może wystąpić udar mózgu? Analiza zgłaszanych na całym świecie działań niepożądanych i powikłań po podaniu szczepionki przeciw COVID-19 wykazała, że istnieje pewne ryzyko wystąpienia udaru mózgu niezależnie od rodzaju zastosowanego preparatu. Jest to spowodowane zwiększeniem właściwości zakrzepowo-zatorowych krwi, co jest jednym z mechanizmów prowadzących do udaru niedokrwiennego. Odnotowano niewielką liczbę udarów mózgu powiązanych z podaniem szczepionki. Należy wziąć pod uwagę, że na całym świecie podano ponad 12 miliardów dawek. Tak duża liczba stworzyła ryzyko wystąpienia różnych niekorzystnych efektów niezamierzonych, większość nich nie miałaby szansy wystąpić, jeśli szczepionek podano by np. 12 tysięcy czy nawet 12 milionów. Jednym z wielu odnotowanych powikłań jest udar mózgu, a ryzyko wystąpienia stanowi setną część procenta, jest więc bardzo niskie. Dla porównania ryzyko zakrzepowo-zatorowe w czasie ciężkiego przebiegu COVID-19 jest bardzo wysokie, najczęściej przybiera postać zatoru płucnego - poważnej choroby bardzo często wykrywanej u pacjentów hospitalizowanych z powodu infekcji SARS-CoV-2, pomimo tego, że każdy z nich w szpitalu otrzymuje leki przeciwkrzepliwe. Odkładając na bok dane naukowe i różne medialne doniesienia propagatorów lub sceptyków, sięgnijmy pamięcią wstecz i przypomnijmy sobie, ile znamy osobiście osób, u których wystąpiło jakiekolwiek powikłanie po podaniu szczepionki przeciw COVID-19, i dla porównania ile znamy osób, które miały powikłania po przebyciu tej choroby. Wnioski wydają się jednoznaczne, ale każdy na prawo do Joanna Kamińską rozmawiała kardiolog i specjalista medycyny rodzinnej dr n. med. Ewa Uścińska. Ukończyła Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, a umiejętności zawodowe uzyskała w Klinice Kardiologii USK oraz w Oddziale Kardiologicznym Szpitala MSWiA w Białymstoku. Przez 5 lat pełniła funkcję ordynatora Oddziału Kardiologicznego Szpitala Powiatowego w Ostrowi Mazowieckiej. Posiada także wykształcenie z zakresu zarządzania - ukończyła EMBA w Ochronie Zdrowia WUM/SGH. Od kwietnia 2021 r. zajmuje się ambulatoryjną diagnostyką i leczeniem w kilku placówkach medycznych na terenie Warszawy. Interesuje się profilaktyką pierwotną i wtórną chorób układu krążenia, a jej szczególną pasją jest edukacja pacjentów na temat zdrowego stylu życia. Udar mózgu ma miejsce kiedy jakaś część mózgu obumiera na skutek mózgu ma miejsce kiedy jakaś część mózgu obumiera na skutek niedokrwienia. Kiedy jakieś naczynie krwionośne pęka lub zostaje zablokowane przez skrzep, do mózgu nie jest doprowadzana odpowiednia ilość krwi, przez co komórki nerwowe nie maja wystarczająco dużo mózgu jest coraz częstszym problemem na całym świecie i jest związany z nadciśnieniem, zaburzeniami lipidowymi oraz paleniem tytoniu. Udar mózgu – kogo dotyczy?Problem ten dotyka wszystkich, bez względu na płeć, ale ponad połowa śmiertelnych przypadków to kobiety. Poziom ryzyka wzrasta po ukończeniu 55 roku życia i zwiększa się z każdą kolejną jest to, że trudno jest wykryć nieprawidłowości we wczesnym stadium, gdyż podobne objawy mogą wystąpić w przypadku wielu innych chorób. Mimo że objawy zazwyczaj występują nagle, wielu pacjentów tuż przed udarem czuje, że coś jest nie tych objawów nie jest sposobem zapobiegania udarowi, ale może zredukować poziom uszkodzeń w Wysokie ciśnienie krwiPacjenci z wysokim ciśnieniem krwi rzadko zauważają niepokojące objawy, które mogłyby ich ostrzec przed zbliżającym się ciśnienie krwi nie jest monitorowane, występuje większe prawdopodobieństwo udaru mózgu i ciśnienie stopniowo niszczy i nadwyręża naczynia krwionośne w mózgu, przez co mogą one zacząć pękać i krwawić. Bardzo ważne jest, aby regularnie zgłaszać się na badania, szczególnie jeśli jest się w grupie podwyższonego Sztywnienie karkuSztywnienie karku może być wywołane stresem, niewłaściwą postawą lub nadmiernym wysiłkiem. Należy jednak pamiętać, że jedną z przyczyn może być zablokowane lub przerwane naczynie nie możesz dotknąć brodą klatki piersiowej, gdyż pojawia się wówczas ból promieniujący do głowy, koniecznie zgłoś się do lekarza. 3. Silny ból głowyBól głowy to częsty objaw, który może być związany z różnymi przyczynami i bardzo rzadko jest oznaką jakiegoś poważnego jednak dopada cię nagle silny i niewyjaśniony ból głowy, najlepiej udaj się na pogotowie, żeby mógł to sprawdzić lekarz. Silny, pulsujący ból to zazwyczaj objaw nadmiernego ciśnienia tętniczego i w niektórych przypadkach może oznaczać Paraliż jednej połowy ciałaŁączony nierzadko z hipoglikemią, paraliż połowy ciała jest częstym objawem występującym u osób, u których ma za chwilę nastąpić udar. Zazwyczaj ma to miejsce podczas snu, choć czasem zdarza się również tuż przed zaśnięciem. Bardzo często jest to trudno zdiagnozować, ale pod żadnym względem nie wolno ignorować takich Problemy ze wzrokiemOsoby, które mają dobry wzrok, ale nagle zauważają jego pogorszenie lub widzą rozmyty obraz, powinny bez zwłoki skontaktować się z symptom może oczywiście wynikać z bardzo wielu różnych problemów zdrowotnych, ale nie można wykluczyć prawdopodobieństwa udaru Nagłe przemęczenieNagłe obniżenie poziomu energii to zawsze niepokojący objaw. Przemęczenie może wynikać z wielu poważnych nieprawidłowości w organizmie, szczególnie jeśli coś blokuje normalny przepływ tlenu do które dotyka udar mózgu zazwyczaj więcej śpią i mogą nie być świadomi Trudności w chodzeniu i poruszaniu rękamiTrudności w koordynacji ruchu kończyn to częsty objaw nadchodzącego udaru. Nie jest to regułą, ale często się przydarza na kilka chwil przez czujesz silny, nietypowy ból w ramionach, nie czekaj i zgłoś się natychmiast do lekarza. 8. Zawroty głowy i dezorientacjaFaktem jest, że zawroty głowy mogą występować w przypadku różnych chorób, ale nie zawsze muszą oznaczać coś poważnego. Należy jednak powiedzieć o nich objawy muszą być zbadane i pacjent musi zostać poddany leczeniu, szczególnie jeśli mogą u niego występować jakiekolwiek problemy z krążeniem krwi. Podsumowując, nawet jeśli nie jest łatwo wykryć na czas zbliżający się udar, dobrze jest znać objawy, które go będziesz zwracać uwagę na powyższe objawy i zareagujesz w porę, możesz uchronić siebie lub kogoś bliskiego przez tragicznymi skutkami może Cię zainteresować ... – Udar to nagłe, miejscowe zaburzenie krążenia krwi w mózgu – mówi prof. Jarosław Sławek, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, kierownik Oddziału Neurologii Szpitala św. Wojciecha w Gdańsku. – Najczęściej występującym typem udaru jest udar niedokrwienny, zwany też zawałem mózgu. Zwykle związany jest on z procesem miażdżycowym naczyń prowadzących utlenowaną krew do komórek mózgowych – wyjaśnia. Udar mózgu jest uważany za trzecią najczęstszą przyczynę zgonu i główny powód inwalidztwa osób dorosłych. Jak podaje Światowa Organizacja Udaru Mózgu (World Stroke Organization), na świecie 80 mln osób przeszło udar mózgu, a 50 mln z nich jest z jego powodu niepełnosprawnych. Rozróżnia się dwa rodzaje udarów – niedokrwienny i krwotoczny. Rocznie prawie 80 tys. Polaków doświadcza udaru niedokrwiennego, który stanowi 85 proc. przypadków udaru. Połowa osób, która przeżyje, zmaga się z niedowładami, zaburzeniami mowy i innych funkcji. Większość z nich musi być otoczona całodobową opieką dotyczącą wszelkich codziennych czynności. Eksperci podkreślają, że kluczowe dla rokowania w udarze mózgu jest właściwe rozpoznanie i szybka interwencja lekarska. Objawy udaru U części pacjentów najpierw mogą wystąpić objawy ostrzegawcze, tzw. mały udar, nazywany również przemijającym niedokrwieniem mózgu. Objawy małego udaru utrzymują się zwykle 15-60 minut, najdłużej 24 godziny i ustępują całkowicie same. – Takich niepokojących objawów nie wolno lekceważyć, bo ich wystąpienie to ostrzeżenie przed dużym udarem, który przychodzi najczęściej w ciągu najbliższych kilkunastu dni – apelują neurolodzy. Podkreślają, że zawsze w takiej sytuacji należy zgłaszać się do lekarza i to bezpośrednio na Oddział Ratunkowy, a nie do lekarza rodzinnego. Liczy się każda minuta. – W udarze mózgu kładziemy bardzo duży nacisk na logistykę, żeby odpowiednio diagnozować pacjentów, żeby nie przegapić tych pierwszych symptomów udaru, bo im szybciej się leczy, tym lepsze wyniki – mówi dr Michał Karliński z Instytutu Psychiatrii i Neurologii, II Klinika Neurologiczna Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Polskie Towarzystwo Neurologiczne Leczenie udaru mózgu W przypadku rzadziej występującego udaru krwotocznego nadal jest niewiele metod skutecznego leczenia, przyznają eksperci. Natomiast przypadku udaru niedokrwiennego pacjent ma duże szanse na wyleczenie, o ile trafi do szpitala do 4,5 godziny od wystąpienia udaru, najlepiej na tzw. oddział udarowy. Tam podaje się mu lek, który rozpuszcza skrzeplinę (zabieg taki nazywamy trombolizą dożylną). Daje to szansę na odzyskanie mowy i sprawności ruchowej. – Przynajmniej 25 proc. chorych, którzy przeszli niedokrwienny udar mózgu jest w stanie w pełni wrócić do wszystkich aktywności jakie prowadzili przed chorobą, albo przynajmniej zachować pełną samodzielność – ale w każdym przypadku liczy się czas – podkreśla. W październiku wprowadzany został program pilotażowy dla nielimitowanych świadczeń w zakresie trombektomii mechanicznej w Polsce, na razie tylko w 7 ośrodkach. – Trombektomia mechaniczna pozwala na usunięcie zakrzepu z tętnic mózgowych. Uznana jest na świecie za metodę przełomową i daje szansę na powrót do normalnego życia ponad 50 proc chorych – tłumaczy prof. Konrad Rejdak, kierownik Kliniki Neurologii, Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 4 w Lublinie. Jest to ośrodek, który jako pierwszy został włączony do pilotażu. – Wykonujemy ją u pacjentów, u których nie zadziałała tromboliza dożylna i u których zidentyfikowano zatkanie tętnicy mózgowia. I w tym przypadku czas gra rolę, bo można ją wykonać tylko do 6 godzin od momentu wystąpienia udaru. Procedura wykonywana w późniejszym okresie nie przynosi już tak spektakularnych rezultatów. Ryzyko udaru można zmniejszyć Na wystąpienie udaru mózgu wpływają schorzenia układu sercowo-naczyniowego, takie jak nadciśnienie tętnicze, migotanie przedsionków, miażdżyca tętnic szyjnych i cukrzyca – przypominają specjaliści. – Oczywiście choroby te należy diagnozować i odpowiednio leczyć. Jednak sama farmakoterapia to zdecydowanie za mało. Zdecydowanie większe znaczenie ma nasz codzienny styl życia – mówi – mówi dr Michał Karliński z Instytutu Psychiatrii i Neurologii, II Klinika Neurologiczna Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. – Badania dowodzą, że poprzez wprowadzenie 5 bardzo konkretnych zachowań prozdrowotnych, możemy zapobiec połowie wszystkich udarów mózgu. Te zachowania to niepalenie tytoniu, utrzymywanie prawidłowej masy ciała, regularna aktywność fizyczna, umiarkowane spożycie i nienadużywanie alkoholu oraz zdrowa dieta – wymienia dr Karliński. Polskie Towarzystwo Neurologiczne

udar mózgu kiedy wraca mowa